ส่องกระแส Gen Z ทำไมคริสต์มาสปีนี้ใคร ๆ ก็กินหมูกระทะ

ทำไมคนรุ่นใหม่ถึงเลือกไปนั่งล้อมวงสบตากันผ่านควันหมูกระทะในคืนคริสต์มาส? มาสำรวจเส้นทางของเทศกาลแห่งความสุขที่กลายเป็น 'พื้นที่ฮีลใจ' ของเจเนอเรชันที่เหงาที่สุด

        หากพูดถึงเทศกาลตะวันตกที่ทรงอิทธิพลที่สุดในสังคมไทย "คริสต์มาส" คือคำตอบลำดับต้น ๆ แม้ประเทศไทยจะมีประชากรที่นับถือศาสนาคริสต์เพียงประมาณ 1% ของประชากรทั้งหมด แต่ความน่าสนใจอยู่ที่ว่า เหตุใดเทศกาลนี้จึงฝังตัวอยู่ในวิถีชีวิตชาวไทยได้อย่างไร้รอยต่อ จนกลายเป็นฤดูกาลแห่งความสุขที่ทุกคนต่างรอคอย

เมล็ดพันธุ์ต้นสนจากมิชชันนารี

ประวัติศาสตร์คริสต์มาสในไทยต้องย้อนไปไกลถึงสมัยกรุงศรีอยุธยา โดยปรากฏหลักฐานการเข้ามาของคริสต์ศาสนาผ่านกลุ่มบาทหลวงชาวโปรตุเกสในคริสต์ศตวรรษที่ 16 โดยมีการนำคริสต์ศาสนานิกายโรมันคาทอลิกเข้ามาเผยแผ่เป็นครั้งแรก ในยุคนั้นการฉลองคริสต์มาสจำกัดวงอยู่เพียงใน "หมู่บ้านฝรั่ง" และ “คริสตัง” (คำที่คนไทยใช้เรียกชาวคริสต์นิกายโรมันคาทอลิกโดยเฉพาะ) ในหมู่บ้านโปรตุเกสเท่านั้น กิจกรรมหลักคือการสวดมนต์ และพิธีมิสซาเที่ยงคืน (พิธีบูชาขอบพระคุณของศาสนาคริสต์ที่จัดขึ้นในคืนวันที่ 24 ธันวาคม เพื่อฉลองการประสูติของพระเยซูเจ้า)

การศึกษา และชนชั้นสูง

เมื่อเข้าสู่ยุครัตนโกสินทร์ โดยเฉพาะในรัชสมัยรัชกาลที่ 3 และ 4 บทบาทของมิชชันนารีชาวอเมริกัน และยุโรปมีความเข้มข้นขึ้น มิชชันนารีอย่าง หมอบรัดเลย์ (Dr. Dan Beach Bradley) ที่เดินทางมาถึงสยามในปี พ.ศ. 2378 ไม่เพียงแต่นำการแพทย์สมัยใหม่มาสู่ไทย แต่ยังนำวัฒนธรรมการรวมตัวกันในวันคริสต์มาสมาเผยแพร่ โดยเน้นไปที่การประกอบพิธีกรรม การร้องเพลงสรรเสริญ และการมอบของขวัญเล็ก ๆ น้อย ๆ

ในรัชสมัยรัชกาลที่ 5 วัฒนธรรมตะวันตกเริ่มหลั่งไหลเข้าสู่สยามอย่างรวดเร็วผ่านการปรับปรุงประเทศให้ทันสมัย (Modernization) โรงเรียนคริสต์ หรือ "โรงเรียนคอนแวนต์" กลายเป็นสถานศึกษาของลูกหลานชนชั้นสูง เด็กไทยเริ่มรู้จัก "ซานตาคลอส" และการร้องเพลง "คริสต์มาสคาโรล" ในยุคนี้ คริสต์มาสถูกมองว่าเป็น "สัญลักษณ์ของความศิวิไลซ์" มากกว่าจะเป็นเรื่องการเปลี่ยนศาสนา เริ่มมีการประดับตกแต่งสถานที่ และใช้ต้นสนประดิษฐ์ในวัง หรือบ้านคหบดีเป็นครั้งแรก ๆ 

คริสต์มาสในฐานะ "วัฒนธรรมป๊อป"

จุดเปลี่ยนสำคัญที่ทำให้คริสต์มาสกลายเป็นเทศกาลมหาชนเกิดขึ้นในช่วงหลังปี พ.ศ. 2500 โดยมีปัจจัยหนุนหลักคือ

  • อิทธิพลของทหารอเมริกัน (GIs) ในช่วงสงครามเวียดนาม ทหารอเมริกันจำนวนมากเข้ามาพักผ่อนในไทย ธุรกิจโรงแรม และสถานบันเทิงเริ่มจัดงานคริสต์มาสอย่างยิ่งใหญ่เพื่อรองรับกลุ่มคนเหล่านี้
  • การขยายตัวของห้างสรรพสินค้า ในช่วงปี 2530 เป็นต้นมา ห้างสรรพสินค้าเริ่มเล็งเห็นว่าคริสต์มาสคือโอกาสทางการค้าที่ทรงพลัง การสร้างต้นคริสต์มาสยักษ์ และการเปิดเพลงให้เข้ากับเทศกาลกลายเป็นกลยุทธ์สร้างบรรยากาศการจับจ่ายที่ได้ผลชะงัด
  • เราเติบโตมาพร้อมกับภาพยนตร์ เพลง และการ์ตูนจากตะวันตกที่นำเสนอคริสต์มาสในแง่มุมของ "ความอบอุ่น" และ "ปาฏิหาริย์"

วัฒนธรรม "ความสนุก"

หนึ่งในเอกลักษณ์ของคนไทยคือการรักความสนุกสนาน และความมีน้ำใจเปิดรับสิ่งใหม่ ๆ ได้ง่าย ไม่ว่าจะเป็นตรุษจีน คริสต์มาส หรือวันขึ้นปีใหม่ หากเป็นโอกาสที่ได้สังสรรค์ กินเลี้ยง หรือมอบของขวัญ คนไทยพร้อมจะเข้าร่วมด้วยความเต็มใจโดยไม่รู้สึกขัดกับหลักศาสนาพุทธ และคนไทยมองว่าคริสต์มาสคือเทศกาลระดับโลก การมีส่วนร่วมทำให้รู้สึกเป็นส่วนหนึ่งของสังคมโลก แม้จะร้อน 30 องศา แต่ก็พร้อมใส่เสื้อหนาวแฟชั่นออกมาถ่ายรูป และเช็คอินในโลกออนไลน์

จาก "ไก่งวง" สู่ "หมูกระทะ"

มิติของอาหารสะท้อนการปรับตัวเข้ากับลิ้นคนไทยได้ชัดเจนที่สุด ในยุคแรก (สมัย ร.4 - ร.5) อาหารคริสต์มาสเข้ามาพร้อมกับกลุ่มมิชชันนารี และนักการทูตโดยมี "ไก่งวงอบ" เป็นพระเอกของโต๊ะอาหาร


ในอดีตไก่งวงหาได้ยากมากในไทย มิชชันนารีบางกลุ่มจึงต้องใช้ "ไก่บ้าน" หรือ "เป็ด" มาปรุงด้วยเครื่องเทศตะวันตกแทน ในบันทึกเก่า ๆ พบว่ามีการเสิร์ฟควบคู่กับมันฝรั่งบด และ "คริสต์มาสพุดดิ้ง" ซึ่งเป็นขนมเค้กผลไม้ที่ใส่เครื่องเทศหนัก ๆ แบบอังกฤษ ในยุคปัจจุบัน คนไทยได้เปลี่ยนเมนูให้เข้ากับไลฟ์สไตล์มากขึ้น เช่น จากไก่งวงเป็นไก่ทอดชุดใหญ่ หรือเค้กครีมสดแทนฟรุตเค้ก และที่โดดเด่นที่สุดคือ "คริสต์มาสหมูกระทะ" 


ทำไมต้องหมูกระทะ?

  • สำหรับคนไทยที่ไม่มีเตาผิง และอากาศไม่ได้หนาวจัดขนาดนั้น "เตาหมูกระทะ" ทำหน้าที่เป็นศูนย์กลางของโต๊ะอาหารที่ให้ความร้อน และแสงสว่างสีส้มสลัว ๆ คล้ายกัน การ "ล้อมวง" รอบเตาหมูกระทะจึงเป็นการจำลองบรรยากาศความอบอุ่นที่ตอบโจทย์แก่นแท้ของคริสต์มาสคือความกลมเกลียว
  • คริสต์มาสแบบตะวันตกมักผูกติดกับอาหารราคาสูง เช่น สเต็กเนื้อนอก หรือไก่งวงอบในโรงแรม ซึ่งไม่ใช่ทุกคนจะเข้าถึงได้ หมูกระทะจึงทำให้คริสต์มาสเป็นเทศกาลของ "ทุกคน" ไม่ว่าจะนักเรียน นักศึกษา หรือคนทำงานทั่วไป ด้วยราคาที่จับต้องได้ และปริมาณที่อิ่มหนำ (ความเสมอภาคของความอร่อย หรือ Democratization of Celebration) รวมไปถึงร้านหมูกระทะส่วนใหญ่ไม่ต้องจองล่วงหน้าเป็นเดือนเหมือนร้าน Fine Dining ทำให้ความสนุกเกิดขึ้นได้แบบไม่ต้องวางแผนมากนัก
  • เนื้อหมูหมักนุ่ม ๆ ย่างบนกระทะร้อน ๆ กินคู่กับน้ำจิ้มรสจัดจ้าน (เปรี้ยว เผ็ด เค็ม หวาน) คือ "Comfort Food" ที่คนไทยถวิลหามากกว่ารสชาติเครื่องเทศแบบตะวันตก

ทำไมหมูกระทะถึง "ถูกต้อง" สำหรับ Gen Z?

แม้จะดูเหมือนว่าใช้ชีวิตอยู่ในโลกออนไลน์ตลอดเวลา แต่มีปัจจัยสำคัญที่ทำให้พวกเขาต้องการการรวมกลุ่มทางกายภาพ และทางสังคมมากขึ้น

  • ความเหนื่อยล้าจากโลกดิจิทัล การเห็นชีวิตคนอื่นผ่านหน้าจอสามารถสร้างความกดดัน (FOMO) ได้ การได้พบเจอหน้ากันจริง ๆ จึงกลายเป็นของหายากที่มีค่า 
  • The Post-Pandemic Effect ช่วงเวลาสำคัญของวัยรุ่น และวัยเริ่มทำงานของ Gen Z หายไปกับช่วง COVID-19 ทำให้เกิดภาวะขาดตอน ในการสร้างทักษะทางสังคม พวกเขาจึงพยายามชดเชยเวลาที่เสียไป ด้วยการนัดรวมตัวกันให้มากที่สุด
  • ปัจเจกนิยม vs. ความรู้สึกเป็นส่วนหนึ่ง แม้ Gen Z จะรักอิสระ และเป็นตัวของตัวเองสูง แต่ธรรมชาติของมนุษย์ยังต้องการ “ฝูง” เพื่อยืนยันตัวตน และความเชื่อ

วันหยุดแห่งความรู้สึก

สำหรับคน Gen Z คริสต์มาสอาจไม่ใช่แค่เรื่องของศาสนา หรือซานตาคลอส แต่มันคือ "วันหยุดแห่งความรู้สึก" แทนที่จะไปกินรูฟท็อป หรือร้านอาหารตะวันตกราคาแพง (ซึ่งมักจะอึดอัด และต้องรักษาภาพลักษณ์) การล้อมวงกินหมูกระทะให้ความรู้สึกจริงใจ และสบายใจมากกว่า หลังจากผ่านปีที่หนักหน่วง "หมูกระทะจะเยียวยาทุกสิ่ง" กลายเป็นประโยคยอดฮิตที่ใช้ในช่วงส่งท้ายปี เพื่อปลอบประโลมจิตใจร่วมกับเพื่อนสนิท

คริสต์มาสในประเทศไทยได้วิวัฒนาการจากการเป็นพิธีกรรมทางศาสนาเฉพาะกลุ่มในสมัยอยุธยา และสัญลักษณ์ของความทันสมัยในกลุ่มชนชั้นสูงยุครัตนโกสินทร์ สู่การเป็น "วัฒนธรรมป๊อป" ที่ไร้พรมแดนทางศาสนาในปัจจุบัน ปัจจัยหนุนจากอิทธิพลทหารอเมริกัน การขยายตัวของห้างสรรพสินค้า และนิสัยรักความสนุกของคนไทย ทำให้เทศกาลนี้กลายเป็นวาระแห่งการเฉลิมฉลองระดับมหาชนที่ถูกปรับเปลี่ยนให้เข้ากับบริบทท้องถิ่นได้อย่างน่าสนใจ

โดยเฉพาะในกลุ่ม Gen Z ที่เผชิญกับความเหนื่อยล้าจากโลกดิจิทัล และผลกระทบจากยุคโรคระบาด ทำให้เกิดความโหยหาการรวมตัวอย่างรุนแรง คริสต์มาส และหมูกระทะจึงทำหน้าที่เดียวกันคือเป็นพื้นที่ปลอดภัย เตาหมูกระทะที่ร้อนระอุกลายเป็นศูนย์กลางการล้อมวงที่มอบความอบอุ่นแทนเตาเผิง สร้างความรู้สึกเป็นส่วนหนึ่งของกลุ่มที่เข้าถึงง่ายสำหรับทุกคน เปิดโอกาสให้เราได้มานั่งล้อมวง สรุปเรื่องราวในปีนี้ พร้อมคำอวยพรสำหรับเพื่อน ๆ ที่ยังคงอยู่กับเรา สะท้อนให้เห็นว่าสำหรับคนรุ่นใหม่ คริสต์มาสในไทยคือ "เทศกาลแห่งการเยียวยา" หลังจากปีแห่งความเหนื่อยล้าอันหนักหน่วงของ Gen Z นั่นเอง

ปีใหม่นี้ LINE MAN MART ชวนพ่อค้าแม่ค้ามาปั้นยอดขายช่วงปลายปี ผ่าน Wongnai Merchant App (WMA) อยากขายดีสิ้นปีไม่ต้องมู เเค่มีหมูกระทะ เพียงเพิ่มสินค้าให้พร้อม จัดเซตวัตถุดิบสุดปัง ให้ลูกค้าทุกเจนกดสั่งง่าย พร้อมดันยอดขายให้พุ่งรับเทศกาลปีใหม่ ใครยังไม่มีไอเดีย หยุดกังวล! เรารวมไอเดียเตรียมเซตหมูกระทะไว้ให้แล้ว เตรียมของให้ครบ แล้วมาอิ่มข้ามปี โกยกำไรไปพร้อมกัน!

อย่าลืม! กระตุ้นยอดขายให้ร้านค้าของคุณช่วงปลายปี บน LINE MAN MART เริ่มสร้างเซตชาบู หมูกระทะ บนแอปฯ Wongnai Merchant App (WMA) เพื่อเข้าร่วมแคมเปญเลย คลิกที่นี่

สำหรับร้านค้า LINE MAN MART (GP) ที่เข้าร่วมแคมเปญตั้งแต่วันที่ 1– 31 ธ.ค. 2568 เท่านั้น

*เงื่อนไขเป็นไปตามที่บริษัทฯ กำหนด

โฆษณา LINE MAN ทำง่ายใน 3 คลิก ดูวิธีทำที่นี่

เริ่มต้นสร้างโฆษณา LINE MAN บนแอปฯ Wongnai Merchant App (WMA) คลิกที่นี่

บทความแนะนำเพิ่มเติม